Çiy; havadaki su buharının soğuk bir yüzey üzerinde sıvı hale geçmesi sonucu oluşan su damlacıklarıdır. Diğer bir ifade ile havada buğu durumundayken akşamın, gecenin serinliğiyle yere inen ya da bitki yaprakları üzerinde toplanan su damlacıklarıdır.
Atmosferik sınır tabakadaki hava parselinin aktüel buhar basıncının, yüzeyin sıcaklığına ait doymuş buhar basıncından daha yüksek olması sonucu, havadaki su buharının soğuk bir yüzey üzerinde yoğunlaşarak sıvı faza geçmesidir. Bahar aylarında bulutsuz gecelerde gerçekleşen radyasyon kaybı, yer yüzeyine temas eden ince bir hava tabakasında fazlaca soğumaya neden olur ve çiy de genellikle bu durumda nem, sıcaklık ve basınç koşulları da uygunsa gerçekleşir. Yer/cisim sıcaklığı donma seviyesinin altında ise çiy yerine kırağı gerçekleşir.
Çiy, meteoroloji biliminde yağış kategorisine girmez. Hatta klimatolojik rasat cetvellerinde meteorolojik hadise değil müşahede olarak rapor edilir.
İlkbahar veya yaz mevsiminde sabahları cisimlerin üzerinde, bahçedeki bitkilerin yapraklarında su damlacıkları oluşur. Bu damlacıklar yağmur damlası değildir. Geceleri havanın soğumasıyla havada bulunan su buharının yoğuşarak oluşturduğu damlacıklardır.
Çiy genellikle bahar aylarında ve kısmen yaz aylarında sabah saatlerinde görülür. Havanın rüzgarsız olması gereklidir. Ayrıca ısı kaybı fazla olduğu için genellikle bulutsuz gecelerin sabahında daha çok görülür. Sis ve bulut olduğunda çiy oluşması pek görülmez.
Çiy oluşumu için, nem, sıcaklık ve basınç koşullarının hepsinin uygun koşulda olması gerekir. Örneğin fazla rüzgarlı günlerde çiy oluşamaz. Havanın kuru olduğu ve nemli olmadığı günlerde de çiy oluşması mümkün değildir.
ÇİY VE KIRAĞI AYNI ANDA OLUŞABİLİR Mİ?
Çiy durumunda yoğunlaşan sıvı yerine donma gerçekleşirse kırağı oluşur. Yani bitkilerin üzerinde su damlaları yerine buz kristalleri görülürse kırağı oluşur.
Yeryüzü ile hava arasında sıcaklık farkı olabilir. Hava sıfır derecenin üstündeyken, toprak sıfır derece olabilir ya da bunun tam tersi mümkündür. Bazen metal gibi hızlı soğumaya uğrayan cisimler sıfır derecenin altındayken, toprak daha sıcak olabilir. O yüzden bitkilerin üzerinde çiy, araçların üzerinde kırağı olması olağan bir durumdur.
Kırağı zeminler üzerindeki yoğunlaşmanın buz kristalleri şeklinde olmasıdır.
Kırağının oluşabilmesi için de havanın açık ve durgun olması gerekir. Oluşum biçimi bakımından çiyden bir farkı yoktur. Meteorolojide yağış kategorisinde değerlendirilmez. Soğumanın çok şiddetli olduğu yerlerde, havanın temas ettiği yüzeylerde buz kristalleri şeklinde oluşan yoğuşma ürünüdür. Türkiye’de bu olay kış mevsiminin başlarında görülmektedir.