Ruşeym buğdayın içerisinde pek bilinmeyen ve faydalarıyla şaşırtan son dönemde herkesin ilgisini çeken bir besin kaynağıdır.
Ruşeym, buğdayın özü demektir. Buğday ruşeymi tüm tanenin % 2-3’ünü oluşturur. Bu nedenle buğdayın una dönüştürülmesi sürecinde özel ayrıştırma işlemi uygulanarak 1 ton buğdaydan sadece 1 kg ruşeym elde edilir.
Buğday çekirdeği ya da buğday meyvesi olarak bilinen ruşeym; buğdayın en üst kısmında yer alan, buğdayın büyüyüp çoğalmasını ve çimlenmesini sağlayan kısımdır. Ruşeym yani buğday tohumu, öğütme işleminde ayrılmış olan buğday çekirdeğinin embriyosudur.
Buğday işlemden geçerken kaybolma riski olan ruşeymin içerisinde ciddi bir protein, magnezyum ve mineral bulunmaktadır.
Ruşeym; buğday çekirdeğinin en vitaminli ve mineral bakımından en zengin kısmı olmasına rağmen buğdayın öğütülmesi sırasında ne yazık ki ayrıştırılmaktadır.
Buğday tanesinin sırt ve başakçık eksenine yakın kısmının ucunda yer alır ve yeni bir bitkinin ortaya çıkmasında görev alır.
Buğday ruşeymi tüm tanenin % 2-3’ünü oluşturur ve son yılların en çok aranan besinlerinden biridir. Gıda kullanımına uygun olan ruşeym oranı, en fazla % 0,5’tir.
Protein ve esansiyel yağ oranının yüksek olması nedeniyle dayanıklılık süresi azdır.
Buğday tohumu, besin takviyesi olarak mükemmel bir besin değerine sahiptir. Lif ve sağlıklı yağların yanı sıra harika bir bitkisel protein kaynağıdır. (2 yemek kaşığı rüşeym de yaklaşık; 1,5 gram doymamış yağ, 9 gram karbonhidrat, 4 gram protein, 2 gram lif (posa), 2 gram şeker vardır ve yaklaşık 60 – 70 kkal enerji verir)
Ruşeym, omega 3 yağ asitlerinin yanında aynı zamanda iyi bir magnezyum, çinko, demir, niasin, folat, B6 Vitamini, potasyum, sodyum ve fosfor içeriğine sahiptir.
Vücudun hastalıklarla savaşmasına yardımcı olur.
Vitaminler açısından zengin olan rüşeym, antioksidan özelliklere de sahiptir. Antioksidanların vücuttaki serbest radikalleri azalttığı bilinmektedir. Doğal antioksidan kaynağı olan rüşeym, hastalıklarla mücadele eder ve vücudu mikroplardan korur.
Bitkisel kökenli ‘Alpha-tocapherol’ isimli E vitaminince zengin rüşeym, karmaşık karbonhidrat yapısıyla enerji verirken, bağışıklık sistemini de güçlendirir.
Kalp dostudur.
Rüşeym bol miktarda içerdiği B grubu vitaminler, folat ve tiamin sayesinde kan akışını hızlandırarak damarları besler.
Rüşeymde bulunan ‘oktakosanol’ kötü huylu kolesterol olarak tanımlanan LDL seviyesini düşürür.
Kan şekerini dengeler.
Bol lifli rüşeym, özellikle diyabet hastaları ve hayvansal gıda tüketmeyen Veganlar tarafından tercih edilen bir üründür.
Buğday ruşeymi kana yavaş salınım yaptığı için uzun süreli enerji sağlar, kan şekeri düzeyini kontrol altında tutarak uzun süreli tokluk hissi verir.
Ruşeym birçok kanser türü için risk faktörlerini azaltmada yardımcı olur. E vitamini açısından zengin olan ruşeym sayesinde hücre zarının dayanıklılığı artar. Ruşeym, hücreleri korumada ve kanser riskini azaltmada etkilidir.
Fermente edilmiş ruşeymin kanser tedavisinde ümit verici bir bileşen olabileceği araştırmalar sonucunda ortaya çıkmıştır. Kanser tedavisinde yapılan çalışmalar kansere karşı Buğday tohumunun potansiyel koruma sağlayabileceğini göstermektedir.
Ruşeym kas sağlığı açısından da önemlidir. Protein, sağlıklı kasların korunmasında, hasar görmüş dokuların onarılmasında, vücuttaki enerji seviyelerinin düzenlenmesi ve homeostaza ve genel sistem dengesine yardımcı olmada bir bütündür . Protein ayrıca formda olmak ve kas kütlelerini artırmak isteyen insanlar için temel bir diyet gereksinimidir. Bu sebeple Ruşeym iskelet, kas, dolaşım, sinir sistemi ve sindirim sistemini düzenleyici ve güçlendirici fonksiyona sahiptir.
Ruşeym hamilelik döneminde bebeğin gelişiminde önemli rol oynar. Folik asit açısından da zengin olan ruşeym bebek ve çocukların fiziksel gelişimleri açısından değerli bir besindir.
Saç köklerini güçlendirir. Ruşeymin düzenli tüketimi, saç dökülmesini önler; kepekle mücadele eder ve saç derisini korur.
RUŞEYM NASIL TÜKETİLİR?
Taze veya kuru meyvelere, meyve salatalarına ilave edilerek tüketebilir. Soğuk süt, yoğurt, çorba veya salatalara da eklenebilir. Aynı zamanda tahıllara ve mısır ekmeğine de eklenebilir. Meyveli turtalar, yoğurt, dondurma ve sıcak veya soğuk tahıllar için popüler bir lezzettir. Yemeklerde de baharat olarak kullanılabilir.
NOT
Ruşeymin içerisinde ciddi oranda gluten bulunur. Bu yüzden glutene hassasiyeti olanların dikkat etmesi gerekmektedir. Aynı zamanda çölyak hastalığı olanlar glüten içeren yiyecekleri tüketmemelidir. Glüten; sindiriminin ve emiliminin bozulmasına yol açar; ince bağırsaklarında oluşan immunolojik reaksiyonlar sonucu hücrelerde iltihap ve hasar oluşturur. Oluşan bu hasar sonrasında besin maddelerinin sindirimi ve emilimi bozulacağından, ishal ve zamanla vücutta bazı maddelerin eksikliği ortaya çıkabilir. Anne adaylarının ilk aylarda ve kan basıncı yüksek olanların kullanması sakıncalıdır.
Ruşeymin yapısı gereği sıcaklıkta ve nemli ortamda çabuk bozulmasından kaynaklı olarak pişirme işleminden sonra servis edilerek kullanılması daha yararlı olacaktır. Günde 300 gramdan fazla ruşeym kullanılmaması tavsiye edilir.